راهنمای خرید هارد SSD

همانطور که می دانید هارد دیسک ها یا همان HDD ها، اطلاعات را روی دیسک های مناطیسی ذخیره می کردند. بنابراین به دلیل اینکه عملیات خواندن و نوشتن اطلاعات باید به صورت مکانیکی انجام می گرفت، سرعت خواندن و نوشتن اطلاعات بسیار کند بود.
چون از یک طرف اطلاعات در پردازنده و رم بر روی چیپ هایی ذخیره می شدند که سرعت آنها بسیار بالا بود و از طرف دیگر هنگام ذخیره سازی دائمی اطلاعات بر روی هارد و همچنین خواندن اطلاعات دچار کندی بیش از حد بودند.
این نیاز باعث شد که حافظه هایی دائمی تولید شوند که از جنس چیپ هایی با سرعت بالا باشند. هاردهای SSD از این نوع هستند که بر پایه تکنولوژی NAND Flash تولید شده اند. در ادامه موارد مهمی که به شما در خرید هارد اس اس دی کمک می کند را عنوان می کنم.

7 پارامتر تاثیرگذار در انتخاب بهترین حافظه SSD

1- فرم فاکتور SSD :

فرم فاکتور همان شکل ظاهری و ابعاد هارد SSD می باشد. انواع مختلفی دارد و مهمترین آنها را می توانیم به دو دسته کلی تقسیم بندی کنیم:

نوع اول : حافظه SSD 2.5 inch

رایج ترین نوع حافظه های اس اس دی می باشد که اندازه آنها درست مانند هاردهای لپ تاپ است. اگر قصد استفاده از هارد SSD در لپ تاپ یا کامپیوتر دسکتاپ خود را دارید و کامپیوتر شما از پورت SATA پشتیبانی می کند این گزینه می تواند به شما کمک زیادی کند و سرعت کامپیوترتان را تا مقدار بسیار زیادی بالاتر ببرد.

نکته: حافظه های SSD SATA با درگاه SATA3 سازگار هستند لذا لازم است که شما هارد خود را به درگاه SATA3 در مادربرد خود متصل نمایید تا از حداکثر سرعت بهره مند شوید.

نوع دوم: حافظه SSD M.2

با پیشرفت تکنولوژی تولید هارد های SSD، دیگر درگاه های SATA توان انتقال اطلاعات با سرعت بسیار بالای چیپ های جدید NAND را نداشتند، بنابراین تکنولوژی دیگری در تولید حافظه های SSD به بازار عرضه شد که قادر بود انتقال اطلاعات را با سرعت بسیار بالاتری انجام دهد.
این پروتکل جدید NVME نام دارد که قادر است از طریق پورت PCI Express اطلاعات را انتقال دهد. سرعت انتقال اطلاعات در پورت SATA3 در حدود 750 مگابایت در ثانیه است، در حالیکه همین مورد در نسخه های امروزی NVME حدود 32 گیگابایت در ثانیه می باشد.
از لحاظ ظاهری بسیار شبیه حافظه رم کامپیوتر است و مخصوص لپ تاپ ها و مادربردهایی است که این پورت را پشتیبانی می کنند. خود این حافظه های M.2 مدلهای مختلفی دارد که در ادامه به شرح آنها می پردازیم.

• M.2 SATA

• سرعت این مدل همانند سرعت حافظه های اس اس دی SATA می باشد و در حدود 500 مگابایت در ثانیه است.

• M.2 PCIe

• نسل های مخلفتی دارد که جدیدترین آنها، پهنای باند بیشتری را در انتقال اطلاعات پتیبانی می کند. مثلا نسل اول امکان انتقال داده با سرعت 250 مگابایت را داشت که این مقدار در نسل دوم 500 مگابایت و در نسل سوم به 984 مگابایت رسید.

مدلهای مختلف M.2 :

حافظه های SSD M.2 دارای 3 مدل 2280 / 2260 / 2240 هستند که نشان دهنده سایز این اس اس دی ها هستند که 2 رقم اول مربوط به عرض و 2 رقم دوم مربوط به طول آن است.
در هنگام خرید هارد SSD باید به این مقدار توجه کنید تا بعدا دچار مشکل نشوید. نکته مهم بعدی این است که هر چه این مقدارها کوچکتر شوند، ظرفیت و سرعت نیز کاهش پیدا می کند.

نکته: اگر سیستم ما هر دو پورت SATA و M.2 را پشتیبانی می کند، قطعا به سراغ انتخاب حافظه اس اس دی M.2 باشید، چون سرعت بسیار بسیار بالاتری دارد و البته هزینه بالاتری هم دارد ولی ارزش هزینه کردن را دارد.

2- سرعت SSD :

سرعت هاردهای اس اس دی بر مبنای IOPS یا همان input/output operations per second سنجیده می شود که به واحد استاندارد اندازه گیری برای بیشترین تعداد خواندن و نوشتن می باشد. البته این مقدار که توسط کمپانی بیان می شود بالاترین عدد است و همیشه قابل اعتماد نیست، چون اندازه گیری این مقدار توسط ابزارهایی نظیر iometer انجام میگیرد و سیستم عامل و تجهیزات سخت افزاری در نتیجه این اندازه گیری ها قطعا بی تاثیر نیست.ولی در هنگام خرید هارد اس اس دی می توان از این مورد جهت مقایسه استفاده کرد.

حداکثر سرعت خواندن و نوشتن متوالی:

یکی از مواردی که توسط کمپانی ها در خصوص سرعت هارد اس اس دی بیان می شود حداکثر سرعت خواندن و نوشتن متوالی است که تا حدودی قابل اعتماد است و می توان به آن استناد کرد. هر چه این مقدار بالاتر باشد، قیمت محصول هم بالاتر می رود.

نکته: برای دانستن سرعت واقعی، تنها به اعدادی که کمپانی روی بسته بندی ذکر کرده توجه نکنید چون این مقدار همواره بالاترین سرعت در ظرفیت های بالاتر را نمایش می دهد، بلکه حتما به وب سایت سازنده مراجعه کنید و سرعت هارد SSD را در آنجا جستجو کنید.

3- ظرفیت SSD :

هارد های SSD ظرفیت های مختلفی دارند مثلاً 120 گیگابایت / 240 گیگ / 500 گیگ و … که انتخاب این ظرفیت بستگی به نیاز شما و کاری که انجام می دهید دارد. اگر فقط نرم افزارهای خانگی و اداری را اجرا می کنید و قد وب گردی را دارید من به شما ظرفیت های 120 تا 250 گیگابایت رو پیشنهاد می دهم. چون هر چه ظرفیت بالاتر می رود قیمت حافظه SSD شما هم بالاتر می رود. ولی اگر برنامه های زیاد و تخصصی دارید و یا گیمر هستین من ظرفیت های بالاتر از 250 گیگ را به شما توصیه می کنم که دچار کمبود فضای ذخیره سازی و کند شدن سیستم نشوید.

4- طول عمر و دوام SSD :

در بحث طول عمر و دوام هارد SSD نظرات گوناگونی وجود دارد، ولی دو پارامتر اصلی در این خصوص وجود دارد که MTBF و TBW است.

MTBF چیست:

به معنی میانگین زمان بین دو خرابی است که مشخص می کند زمان بین دو خرابی در یک وسیله چقدر است. این مقدار در خصوص هاردهای اس اس دی تقریبا تا 2 میلیون ساعت است.

TBW چیست:

به این معنی است که بر اساس واحد ترابایت، چه مقدار اطلاعات قابل نوشته شدن بر روی این حافظه SSD می باشد. این مقدار بسیار بیشتر از نیاز کاربران می باشد. مثلا وقتی کمپانی اعلام می کند که مقدار TBW برای فلان مدل 600 ترابایت است یعنی این هارد می تواند تا 600 ترابایت نوشته را بر روی خود بدون خرابی تحمل کند.

نکته: اگر بخواهیم واقع بین باشیم باید به شما بگویم که درست است که حافظه های SSD در مقایسه با هارد دیسک های معمولی توان کمتری در تحمل نوشتن اطلاعات را دارند اما برای اغلب کاربران این مووع اهمیتی پیدا نمی کند زیرا فراتر از مصرف آنها می باشد. این موضوع در مورد سرور ها و کامپیوتر هایی که نوشتن و خواندن اطلاعات با حجم بالای روزانه بر روی آنها انجام می شود محسوس است. پس به هیچ عنوان نگران این موضوع نباشید و همین حالا هارد SSD خود را انتخاب و خرید کنید.

5- تکنولوژی چیپ SSD :

همانطور که قبلا هم به این موضوع اشاره کردم، اطلاعات در حافظه های SSD بر روی چیپ های NAND ذخیره می شوند. حافظه های NAND اطلاعات را که به صورت بیت هستند بر روی سلول هایی ذخیره کنند. ساختار این سلول ها تعیین کننده نحوه ذخیره داده ها در SSD ها هستند. 4 نوع چیپ داریم: SLC / MLC / TLC / QLC که مثلاً در SLC یا همان Single Level Cell که به معنی سول تک سطحی می باشد، هر سول فقط می تواند یک بیت را ذخیره کند. همینطور در MLC این مقدار به 2 بیت و در TLC به 3 بیت و نهایتا در QLC به 4 بیت می رسد.
با تولید سلول های بیشتر، ذخیره بیت های بیشتری انجام می شود و در نهایت هزینه تولید کاهش پیدا می کند و همچنین ظرفیت هارد نیز بالاتر می رود. چیپ های SLC گران ترین چیپ ها هستند و ظرفیت پایینتری دارند اما دوام بسیار بالاتری دارند و در سرورهای قدرتمند از این نوع حافظه های SSD استفاده می شود.

نکته: چیپ های MLC / TLC / QLC برای کاربردهای عادی مناسب هستند و تاکید می کنم که آنقدر دوام و طول عمر انها بالاست که بدون نگرانی می توانید از آنها استفاده کنید و شاهد سرعت ما فوق تصور کامپیوترتان باشید.

6- قابلیت OP در SSD :

اگر به ظرفیت هاردهای اس اس دی موجود در بازار دقت کرده باشید متوجه شده اید که بعی از آنها از حد استاندارد پایینتر هستند. مثلا بجای 256 گیگابایت، ظرفیت 240 گیگ دارند. علت آن این است که کمپانی تولید کننده حدود 7 درصد از فضای واقعی را به عنوان بافر یا OP که همان Over Provisioning در نظر می گیرد تا کارایی SSD بالاتر برود و کنترلر برای انتقال داده ها کارامدتر عمل کند.

نکته: این پارامتر برای کاربری خانگی اهمیت چندانی ندارد چون ما اگر هم بخواهیم استفاده های روزمره و وب گردی و حتی بازی های خفن انجام دهیم، قطعا تا انتهای ظرفیت هارد SSD را استفاده نمی کنیم و یک فضای خالی بر روی هارد نگه میداریم تا هارد دچار مشکل نشود. بنابراین من توصیه می کنم که در این خصوص دنبال هارد های SSD بدون OP باشید.

7- برند و گارانتی SSD :

در حوزه هاردهای SSD برندهای تولید کننده زیادی وجود دارد که مهمترین آنها می توان به ADATA ، Samsung ، Crucial ، Western Digital و … اشاره کرد. به شما توصیه می کنم در خصوص برند خیلی توجه به نام برند نداشته باشید و مشخصات فنی برای شما اولویت بالاتری داشته باشد ولی قطعا از بین برندهای معتبر انتخاب خود را انجام دهید و همواره محصولی را انتخاب کنید که گارانتی معتبر داشته باشد و پشتیبانی فنی و تخصصی ارائه دهد.

نتیجه گیری

انتخاب بهترین هارد SSD همواره برای کابران دغدغه بوده است. از یک طرف هزینه های متفاوت و زیادی که دارد و از طرف دیگر مشخصات فنی پیچیده و متغیری که دارد، کار را برای انتخاب سخت می کند.
ما در این مقاله متوجه شدیم که در اولین گام باید فرم فاکتور و ظاهر هارد SSD خودمان را انتخاب کنیم و در گام دوم سرعت حافظه های اس اس دی را بررسی کنیم و در گام سوم ظرفیت هارد را با توجه به کاربری خودمان انتخاب کنیم، در گام چهارم نیم نگاهی به طول عمر و دوام هارد های SSD کردیم و بعد از آن به سراغ مهمترین معیار در تولید هارد SSD یعنی انواع چیپ های SSD رفتیم و در گام 6 قابلیت OP که بافر کردن اطلاعات در بخشی از حافظه SSD بود را بررسی کردیم و در نهایت در گام آخر به سراغ انتخاب برند و گارانتی معتبر رفتیم.